Na zachodnich rynkach trudno nie zauważyć lawinowo rosnących w liczbę aktywnych i pasywnych funduszy ESG i wartości zarządzanych portfeli. Pomija on zupełnie powielane w Polsce debaty ‘czy ESG się opłaca’ oraz ‘Czy moda na ESG jest przejściowa’. Na tym etapie też mniej warto śledzić polityczne dyskusje o walce z megatrendem unijnym, ale bardziej jak inwestor i firma może korzystać z wielkich przesunięć na rynkach?
Tym razem w mniejszym stopniu będzie o innowacjach w nazewnictwie i kategoryzowaniu funduszy, a w większym o tym, kiedy w Polsce świadomość firm, inwestorów i zarządzających pozwoli na tworzenie podobnie zaawansowanych narzędzi inwestowania z szerokim rozkładem ryzyka.
Jaki jest powód tworzenia pasywnych funduszy? Domyślny to ograniczenie ryzyk ‘niefinansowych’, czy osiągnięcie jakiegoś celu poprzez ‘impact investment’. Pełniejszy przede wszystkim taki, że administrowanie jest prostsze, koszt niższy niż w funduszach aktywnych, a ocena wartościowości i sensowności integracji ESG w firmach przerzuca się na administrujących funduszami.
Wydaje się to rozsądnym podejściem, w gąszczu wskaźników, wytycznych, celów i ambicji (klimatycznych, społecznych). W jednym z raportów z tego roku można było przeczytać, że choć 40% Polaków zna fundusze inwestycyjne, tylko 10% rozumie ich działanie. Tym bardziej istotna jest więc odpowiedzialność zarządzających i doradców w kwestii obowiązku powierniczego. Warto jednak wspomnieć, że koszt inwestowania w pasywny fundusz ESG jest przeważnie droższy – ze względu na wyższe opłaty właśnie za ten wyżej wymieniony, przerzucony obowiązek. (Oby!)
Pierwsze podobne narzędzia na polskim rynku co prawda się pojawiły, jednak bardziej w postaci klonów zagranicznych funduszy spółek matek. A też możliwość inwestowania z perspektywą ESG, czy sfokusowanego na jakiś czynnik ‘zrównoważenia’ polski inwestor ma bardziej przez inwestowanie w spółki za granicą. To pokazuje od razu przynajmniej trzy problemy:
- Zakres informacji, jakie potrzebne są organizatorom rynku do tworzenia takich narzędzi. Poza własnym przygotowaniem, trudno nie zgodzić się z faktem bardzo małego zasobu wartościowych informacji raportowanych np. przez większość z firm w obecnym WIG ESG (poza kilkoma chlubnymi przypadkami) i gotowością zarządów, CFO, czy specjalistów od IR do odpowiedzi na pytania o nowy zakres wskaźników przez jakie ‘prześwietlane’ są firmy.
- Przygotowanie analityków do pracy z firmami w tym zakresie, po stronie funduszy do dialogu nt. raportowanych wskaźników, firm do satysfakcjonującego wszystkich poziomu agregowania i prezentowania swoich danych.
- No i jak w problemie jajka i kury: czy można tworzyć narzędzia finansowe, by rynek się dostosował i uczył – czy najpierw rynek musi się nauczyć i raportować, by można było stworzyć dla nich narzędzia? WIG ESG powinien zapewniać weryfikację celów ESG (np. dekarbonizacyjnych), by TFI mogły go wykorzystać, ale obecnie nie może. Dyskusja czasem skupia się wokół pytania, czy warto tworzyć narzędzia na siłę’. Odpowiedź różni się w zależności od tego, czy ktoś widzi w tym obszarze przewagi konkurencyjne dla rynku i firm, czy nie.
W dyskusjach powtarzana jest często data 2023, ponieważ:
- regulacje dot. specjalistycznego raportowania staną się obowiązkiem
- dostępne dane mają się stać mierzalne, weryfikowalne, audytowane
- wystarczająco łatwo będzie skopiować przetestowane już rozwiązania zagraniczne.
Jednak to będzie już bardzo późno dla uruchomienia narzędzi dla finansowania polskich firm na warszawskiej giełdzie, w zgodzie z unijnymi strategiami przebudowy rynków finansowych. Wszyscy więc liczymy na domykanie ‘luki informacyjnej’, choćby ze względu na zupełnie biznesowy interes.
Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć na temat ESG w kontekście relacji inwestorskich, zapisz się na szkolenie Go Responsible „ESG a strategia spółki, perspektywa inwestorska”, które odbędzie się online już 23 listopada:
Łukasz Kolano, Senior ESG Ekspert, Go Responsible
