Zakończony we wtorek dwudniowy Kongres Zdrowe Miasta w Szkole Głównej Handlowej był pierwszą w Polsce okazją do dyskusji nad tworzeniem zdrowej i zrównoważonej przestrzeni do życia i pracy. Jego tematyka objęła również dekarbonizację oraz raportowanie emisji przez firmy. Wśród patronów spotkania znalazł się portal esg.pl
Dwudniowy kongres w Warszawie zgromadził ponad 100 ekspertów reprezentujących świat nauki, biznesu i administracji. Byli wśród nich przedstawiciele wyższych uczelni, firm i stowarzyszeń biznesowych, urzędów centralnych, samorządów, organizacji międzynarodowych, a także NGO’S. Patronat Honorowy nad Kongresem objęli Ministrowie Zdrowia i Edukacji; Ministerstwa: Rozwoju i Technologii, Sportu i Turystyki, Klimatu i Środowiska oraz Przemysłu; Prezydent Warszawy, a także ambasady Wielkiej Brytanii i Danii. Wśród patronów merytorycznych Kongresu znaleźli się: Forum Odpowiedzialnego Biznesu, UNEP/GRID – Warszawa, UN Global Compact, Konfederacja Lewiatan, Pracodawcy dla Zdrowia, Polski Alarm Smogowy oraz Związek Miast Polskich.
Pomysłodawcy imprezy zapowiedzieli już, że stanie się ona wydarzeniem cyklicznym.
– Włodarze miast stoją przed szeregiem wyzwań związanych z zapewnianiem odpowiedniej jakości życia swoich mieszkańców, dbając o to, żeby miasta były czyste, zdrowe, przyjazne i tworzyły warunki do aktywności, stąd konieczność prowadzenia szerokiej dyskusji w tym zakresie – stwierdził współorganizator i członek Rady Programowej Kongresu Zdrowe Miasta Rektor SGH dr hab. Piotr Wachowiak, prof. SGH
Zdrowe Miasta – gdzie żyje się najlepiej
Kongres stanowił rozwinięcie projektu Indeks Zdrowych Miast — zainaugurowanego w 2022 roku przez Grupę LUX MED we współpracy ze Szkołą Główną Handlową, Fundacją Gospodarki i Administracji Publicznej oraz Open Eyes Economy Summit. Zestawienie prezentuje warunki życia w 66 polskich miastach na prawach powiatu. Ocena obejmuje osiem kategorii: zdrowie, ludność, usługi komunalne i społeczne, edukację, mieszkalnictwo, środowisko, infrastrukturę i przestrzeń.
W poniedziałek 23 września ogłoszono wyniki kolejnej trzeciej edycji rankingu. W porównaniu do poprzedniego roku wprowadzono kilka zmian, przede wszystkim podzielono kategorię główną na miasta poniżej i powyżej 300 tys. mieszkańców. Wśród aglomeracji zwyciężył niespodziewanie Poznań, za którym uplasowały się Warszawa i Gdańsk. W kategorii mniejszych miast trumfował Sopot, wyprzedzając Gdynię i Rzeszów. Ostatnie miejsca w rankingu zajęły Mysłowice oraz Dąbrowa Górnicza.
W raporcie wskazano także miasta najskuteczniej walczące ze smogiem. Najbardziej efektywne w zakresie obniżenia średniorocznego stężenia cząstek PM10 oraz NO2 okazały się w 2023 r. Poznań, Gorzów Wielkopolski i Opole. Warto jednak zaznaczyć, że lepszą jakość powietrza odnotowanp w większości analizowanych stacji pomiarowych. Wynikało to nie tylko z łagodnej zimy, ale i większego zaangażowania miast i mieszkańców w ograniczanie szkodliwych emisji.
Miasta i zrównoważony rozwój
Problematyka zrównoważonego rozwoju oraz wpływu miast i firm na środowisko pojawiła się w kilku blokach tematycznych Kongresu. Znalazły się w nich panele dotyczące m.in. koncepcji „niebiesko-zielonych miast przyszłości” łączących elementy wodne i zielone; zeroemisyjnych budynków, stref czystego transportu, finansowania zielonych inwestycji oraz elektromobilności.
Do kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem nawiązywali również uczestnicy Otwartego Stołu „Zdrowa Firma” do którego zaproszono przedstawicieli środowiska przedsiębiorców oraz ekspertów w dziedzinie zdrowia publicznego, ochrony środowiska i nauki. O planach i działaniach w tym zakresie mówił m.in. Wiceprezes Zarządu Orlen S.A. Artur Osuchowski informując, że koncern wpisał w kontekst zrównoważonego rozwoju swoje działania związane z bezpieczeństwem i dobrostanem pracowników, odpowiedzialnością wobec społeczności lokalnych, a także dekarbonizacją i zmniejszeniem emisji.
Raportowanie: prawdziwe czy pozorowane?
Do ESG odwoływał się wprost panel „Firmy a zrównoważony rozwój: raportowanie emisji a działania na rzecz dekarbonizacji” z udziałem przedstawicieli Grupy DANONE, mbanku, Forum Odpowiedzialnego Biznesu oraz Stowarzyszenia ESG Impact Network. Jego uczestnicy zastanawiali się m.in. na ile dane prezentowane przez już raportujące firmy odzwierciedlają ich rzeczywiste zaangażowanie w redukcję emisji, a na ile są jedynie pozorowane i stanowią element wizerunkowy.
– Trudno mówić o działaniach pozorowanych. W organizacjach pojawiła się świadomość, że musi zaistnieć zmiana, ale działania w tym zakresie są po prostu powolne. Przygotowawnie infrastruktury mierzącej ślad węglowy jest kosztowne, a na rynku mamy wciąż zbyt mało osób które mogą takie zmiany wprowadzić. Wiele spółek robi to po raz pierwszy i z tego względu popełnia błędy. Jesteśmy na etapie uczenia się. Powstają szkoły, kursy, tworzą się środowiska eksperckie, ale to wszystko potrwa – przekonywał Tomasz Niewola, Prezes mInvestment Banking, Dyrektor Bankowości Inwestycyjnej mbank.
Pytano również czy możemy już mówić nad Wisłą o dobrych praktykach w zakresie ograniczania emisji. Zdaniem ekspertów widać pod tym względem różnicę miedzy dużymi firmami, zwłaszcza międzynarodowymi, mającymi określone cele dekarbonizacyjne, a przedsiębirstwami mniejszymi dla których dekarbonizacja oznacza zakup i produkcję zielonej energii wiążąc się bardziej z oszczędnościami niż ze środowiskiem.
Większość przedsiębiorstw w sektorze MSP wciąż nie ma świadomości wyzwań związanych z dekarbonizacją i bez wsparcia publicznego ich nie zrealizuje. Potrzebują również wiedzy, a edukacja w tym zakresie musi być masowa. Inaczej będzie im ciężko utrzymać konkurencyjnośc – stwierdziła Maria Krawczyńska-Kaczmarek, Prezeska Zarządu Forum Odpowiedzialnego Biznesu.
Dyskutanci podkreślali również znaczenie kosztów transformacji, zwłaszcza w sytuacji wzrostu cen energii czy unijnej dyrektywy budowlanej które w przypadku starych budynków będzie wymagała od przedsiębiorców gigantycznego wysiłku finansowego.
Współpracujemy z naszymi dostawcami mleka, logistyki czy opakowań w zakresie propozycji ograniczania kosztów, a jednocześnie emisji. Podchodzą do tego oczywiście bardzo różnie. Z jednymi rozmawia się łatwiej, z innymi, jak w przypadku gospodarstw rolnych, trudniej. Jest rzeczywiście pytanie skąd wziąć pieniądze i jaki ma być podział kosztów transformacji, bo nie można obarczać nimi tylko dostawcy – powiedziała Paulina Kaczmarek, Head of Sustainability w grupie spółek DANONE.
Finał dyskusji był jednak optymistyczny: – Wprawdzie dzisiaj nie mamy jeszcze działającego systemu, ale jest wiele elementów świadczących, że zostanie on zbudowany. Większość przedsiębiorców wie kiedy będzie musiała rozpocząć raportowanie i na pewno sobie do tego czasu poradzi – podsumował Tomasz Niewola z mbank. – Przed nami skok na głęboką wodę i część firm dopiero będzie uczyć się pływać. Jeśli chodzi o raportowanie esg jest potrzebna wiedza, ale biznes ją sobie przyswoi, bo potrafi liczyć – dodała Paulina Kaczmatrek z DANONE.
