Do 2030 r. cena uprawnień do emisji CO2 może wzrosnąć z 63 do 179 euro, a do 2040 r. do 290 euro za tonę – oceniono w raporcie Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu. KE zakłada, że m.in. składowanie CO2 ma ograniczyć emisje w 2040 r. o ok. 137 mln ton, ale gotowych inwestycji brak – dodano.
W czwartek Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu przedstawiło raport pt. “Ocena wpływu wdrożenia celu 90 proc. redukcji emisji CO2 w gospodarce unijnej do 2040 r. oraz regulacji pakietu “Gotowi na wszystko 55″ (Fit 55) na polski przemysł” na podstawie oceny Komisji Europejskiej.
Autorzy raportu zwrócili uwagę, że z prognoz Komisji redukcji emisji CO2 wynika, że do 2040 r. sektor elektroenergetyczny ma zostać zdekarbonizowany, a do 2050 r. pozostałe sektory z wyjątkiem rolnictwa. Emisje pozostające w gospodarce UE w 2050 r. mają być neutralizowane przez zalesianie, wychwyt i magazynowanie lub recykling CO2 oraz wychwyt CO2 z powietrza.
Wskazano, że dominującą technologią produkcji energii elektrycznej w UE w 2040 r. mają być OZE – w 2040 r. 85 proc., a w 2050 r. ma to być już 90 proc.
Gwałtownie wzrośnie popyt na energię
W raporcie zwrócono też uwagę na “drastyczny” wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną w UE, wynikający przede wszystkim z elektryfikacji przemysłu, transportu czy ciepłownictwa. W 2040 r. produkcja energii elektrycznej ma sięgnąć ponad 5000 TWh, by w 2050 r. dojść do prawie 7000 TWh. W opracowaniu przypomniano, że w 2022 r. produkcja energii elektrycznej w UE wyniosła ok. 2800 TWh. Energetyka jądrowa w 2040 r. ma odpowiadać tylko za ok. 10 proc. produkcji energii, a w 2050 r. produkcja z energetyki jądrowej ma spaść już do ok. 7 proc. Zaznaczono, że po 2040 r. z paliw kopalnych zostanie w miksie energetycznym UE tylko gaz ziemny z kilkuprocentowym udziałem, a instalacje węglowe zostają w całości odstawione.
Autorzy raportu zauważyli, że z prognozy KE wynika, iż “hurtowe ceny energii dla przemysłu praktycznie stoją w miejscu w okresie 2030-2050 – na poziomie ok. 130 euro/MWh”. “Wcześniejsze analizy Komisji zakładały istotny spadek cen hurtowych w czasie, w związku z przejściem na wyznaczanie cen energii przez instalacje OZE nieponoszące kosztów zmiennych” – dodano.
Jak podano w raporcie, scenariusz S3 (rekomendowany w analizach KE) zakłada “masowy” rozwój technologii wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCS), oraz wychwytywania i utylizacji dwutlenku węgla (CCU) w przemyśle, co ma pozwolić uniknąć ok. 137 mln ton emisji CO2 już w 2040 r. “Choć ostatnio pojawiło się sporo projektów przemysłowych w technologiach CCS/CCU – w tym jeden polski projekt w Cementowni Kujawy – to na dziś nie ma żadnego operacyjnego projektu (…) i istnieje szereg niepewności związanych z ich komercjalizacją w przyszłości” – podano w raporcie, wskazując, że jest to wynik niepewności co do rozwoju infrastruktury przesyłowej CO2 i składowisk na obszarach morskich.
“Astronomiczny” wzrost kosztów
W raporcie podkreślono natomiast, że “bardzo niskie” emisje procesowe CO2 netto branż przemysłowych mają wynikać m.in. z założeń KE, że technologie wychwytu i magazynowania lub recyklingu CO2 będą “szeroko stosowane, zwłaszcza w branżach produktów mineralnych i chemicznej”.
Zaznaczono, że KE wprost nie oszacowała cen uprawnień do emisji CO2 w ocenie wpływu celu 90 proc. redukcji emisji do 2040 r. “Jeśli jednak przełożyć wartości CO2 na ceny uprawnień do emisji, to w 2040 r. powinny one wynosić ok. 290 euro/tCO2, a w 2050 r. aż 470 euro/tCO2. To astronomiczny wzrost” – ocenili autorzy opracowania. Aktualne ceny uprawnień na rynku spot na giełdzie EEX wynoszą ok. 63 euro/t CO2. Zauważono też, że już w perspektywie do 2030 r. ceny uprawnień do emisji CO2 mogą ulec prawie 3-krotnemu wzrostowi – do 179 euro/t CO2.
Marginalna podaż uprawnień
Dodano, że KE ocenia, iż około 2040 r. wyczerpie się pula uprawnień do emisji CO2 w ramach systemu EU ETS. Autorzy opracowania zaznaczyli, że sektory przemysłowe mają nadal emitować CO2 w 2040 r., natomiast nie jest jasne skąd zdobędą niezbędne do umorzenia w tym czasie uprawnienia. Wskazali, że co prawda Komisja zakłada zmiany w podaży uprawnień do emisji, ale należy się spodziewać, że jeśli w 2040 r. nadal będzie dostępna podaż uprawnień do emisji CO2 na rynku pierwotnym w EU ETS, to będzie ona “marginalna”.
Zauważono, że również nowe cele redukcyjne do 2030 r. zaostrzone z 43 proc. do 62 proc., mogą także skutkować spadkiem darmowych przydziałów uprawnień do emisji wydawanych branżom energochłonnym na podstawie wskaźników produktowych, jeśli okaże się, że liczba bezpłatnej alokacji w ramach wskaźników będzie zbyt wysoka w stosunku do całkowitej dostępności puli uprawnień w systemie EU ETS.
Dodano, że niezbędne roczne nakłady inwestycyjne w przemyśle związane z realizacją scenariusza S3 mają wynieść szacunkowo 48 mld euro rocznie w okresie 2031-2040 oraz 22 mld euro rocznie w latach 2041-2050.
Pogorszenie konkurencyjności europejskiego przemysłu
Jak stwierdzili autorzy raportu stopniowe odejście od darmowych alokacji uprawnień do emisji CO2 prowadzone równolegle do wprowadzania mechanizmu CBAM i wzrostu ich cen w ramach EU ETS – będzie zwiększać koszty operacyjne branż energochłonnych, zwłaszcza po 2028 r. Mechanizm CBAM (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism) dotyczy importu do UE określonych towarów. Ma on dostosowywać ceny na granicach UE z uwzględnieniem emisji CO2. W raporcie zauważono, że CBAM nie uwzględnia ochrony eksportu europejskiego przemysłu energochłonnego w formie rabatów eksportowych. Według autorów raportu bez ulg eksportowych, CBAM powoduje pogorszenie konkurencyjności producentów z UE na rynkach zagranicznych.
Przypomniano też, że obecnie konsultowany projekt KPEiK (Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu) w scenariuszu ambitnym (WAM – ang. with additional measures) zawiera cel dla Polski do 2030 r. udziału OZE w energii finalnej wynoszący 32,5 proc. Zauważono, że to będzie oznaczało znaczne zwiększenie zużycia OZE także w przemyśle. Dodatkowo branże przemysłowe poniosą wyższe koszty w ramach opłaty OZE wypłacanej wytwórcom, kiedy rynkowe ceny energii będą niższe od cen ustalonych w dwustronnych kontraktach różnicowych na aukcjach OZE. (PAP)
