W ciągu trzech lat 56 proc. miast w UE zamierza zwiększyć inwestycje w redukcję emisji gazów cieplarnianych, a 53 proc. planuje zwiększyć budżety na rozbudowę publicznej infrastruktury mieszkaniowej, edukacyjnej i zdrowotnej – wynika z najnowszego badania Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
Badanie EBI z 2025 r. objęło 1002 gminy miejskie z Unii Europejskiej, liczące od kilku tysięcy do kilkuset tysięcy mieszkańców. Jak podano, łącznie zamieszkuje je około 26 milionów osób, co stanowi około 6 proc. ludności 27 państw.
Zaznaczono, że w badaniu reprezentowane są miasta ze wszystkich państw członkowskich UE, a ich liczba waha się od 131 w Niemczech i 107 we Włoszech do pięciu na Cyprze i w Luksemburgu. Nie uwzględniono w nim stolic państw ani terytoriów pozaeuropejskich.
EBI zwrócił uwagę, że choć krajowe i unijne dotacje nadal są głównym źródłem finansowania infrastruktury w gminach miejskich, raport wskazuje, że ponad połowa z nich (61 proc.) poszukuje również innych form finansowania. Podał, że mogą one obejmować na przykład zamianę dotacji na gwarancje, które następnie mogłyby zostać wykorzystane do pozyskania środków z instytucji takich jak banki. “W obliczu narastających wyzwań musimy zadbać o to, aby każde zainwestowane euro przynosiło maksymalne efekty” – powiedział wiceprezes EBI Ioannis Tsakiris. “Oznacza to sięganie po innowacyjne instrumenty finansowe, które umożliwią gminom miejskim przyspieszenie działań w dziedzinie klimatu i realizację innych kluczowych priorytetów” – zapewnił Tsakiris.
EBI zaznaczył, że gminy miejskie realizują około 54 proc. inwestycji publicznych w UE. W obszarze działań w dziedzinie klimatu gminy miejskie odpowiadają zaś za około 60 proc. inwestycji.
Z badania wynika, że mniej więcej połowa gmin miejskich zamierza również zwiększyć wydatki na działania służące przystosowaniu się do zmiany klimatu. Tego rodzaju środki obejmują ochronę przed zagrożeniami takimi jak powodzie lub pożary. “Aby przekuć to zaangażowanie w konkretne rezultaty, potrzebne będzie stałe wsparcie polityczne i instytucjonalne na wszystkich szczeblach” – dodała główna ekonomistka EBI Debora Revoltella.
Badanie EBI pokazało, że wyzwaniem dla wielu miast w UE jest niedobór specjalistów przeprowadzających oceny oddziaływania na środowisko, jak i inżynierów odpowiedzialnych za realizację projektów. Jego autorzy wskazali, że nawet 30 proc. gmin miejskich zgłasza brak kompetencji technicznych w tych obszarach.
EBI zapewnił, że stara się sprostać temu wyzwaniu i udziela miastom wsparcia technicznego, finansowego oraz strategicznego.
W opracowaniu bank podkreślił, że współpraca Europejskiego Komitetu Regionów i Europejskiego Banku Inwestycyjnego ma kluczowe znaczenie dla pełnego wykorzystania potencjału naszych miast – poprzez wspieranie lokalnych innowacji, inwestycji publicznych oraz troskę o to, by “żadna społeczność nie została pominięta ani pozostawiona w tyle w obliczu gwałtownych przemian zachodzących we współczesnym świecie”.
Europejski Bank Inwestycyjny jest instytucją Unii Europejskiej udzielającą kredytów długoterminowych, a jej udziałowcami są państwa członkowskie. Bank wspiera działania w obszarach klimatu i środowiska, cyfryzacji i innowacji technologicznych, bezpieczeństwa i obronności, spójności, rolnictwa i biogospodarki, infrastruktury społecznej, unii rynków kapitałowych.
Grupa EBI, do której należy również Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI) poinformowała, że w 2024 r. podpisała nowe umowy o wartości prawie 89 mld euro na finansowanie ponad 900 projektów o “znaczącym wpływie”, przyczyniających się do zwiększenia konkurencyjności i zdolności obronnych Europy.
Ponad 60 proc. rocznego finansowania Grupy EBI wspiera projekty, które bezpośrednio służą łagodzeniu zmiany klimatu i przystosowaniu się do niej oraz poprawie stanu środowiska. W 2024 r. Grupa, poprzez działania na rzecz integracji rynku i mobilizację inwestycji, wsparła rekordową kwotą ponad 100 mld euro nowe przedsięwzięcia na rzecz bezpieczeństwa energetycznego oraz przyczyniła się do uruchomienia 110 mld euro kapitału rozwojowego dla przedsiębiorstw typu start-up, firm zwiększających skalę działalności i europejskich liderów innowacji.
Około połowa finansowania EBI w Unii Europejskiej trafia do regionów objętych polityką spójności, w których dochód na mieszkańca jest niższy niż średnia unijna. (PAP)
