Wdrożenie nowych kryteriów dla pomp ciepła produkowanych w UE nastąpi od 2026 r. – wynika z informacji przekazanej PAP przez resort klimatu. Branża zarzuca MKiŚ, że planuje wcześniejsze uzależnienie dofinansowania dla tych urządzeń w programie “Czyste Powietrze” od tego, czy produkowane są one w UE.
Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC), Stowarzyszenie Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych (SPIUG) oraz APPLiA Polska – Związek Pracodawców AGD i HVAC zwróciły się do Ministerstwa Klimatu i Środowiska o wstrzymanie prac nad kolejną reformą dofinansowań w programie „Czyste Powietrze” do czasu zakończenia prac legislacyjnych Komisji Europejskiej (KE) dotyczących branży. Organizacje wskazują, że chodzi o plany resortu m.in. uzależnienia dofinasowania dla pomp ciepła od tego, czy produkowane są w Unii Europejskiej.
Branża zarzuca propozycjom ministerstwa „brak spójności z polityką UE” i wskazuje, że obecnie KE pracuje nad jednolitymi zasadami wspierania pomp ciepła w ramach tzw. Clean Industrial Deal (planu na rzecz czystego przemysłu). “Propozycja Ministerstwa Klimatu i Środowiska wyprzedza te regulacje i powstaje w oderwaniu od prac KE, co grozi sprzecznością z przyszłym prawem europejskim” – stwierdziły organizacje.
Zdaniem branży projektowane przez ministerstwo klimatu kryteria wprowadzają „dodatkowe bariery administracyjne i ograniczenia formalne”.
W opinii organizacji decyzja o uzależnieniu dofinansowania od miejsca produkcji urządzenia tj. UE jest też „sprzeczna z zasadami jednolitego rynku Unii Europejskiej”.
Zwrócono uwagę, że wiele komponentów pomp ciepła – takich jak sprężarki czy wentylatory – jest produkowanych poza Europą, nawet w przypadku urządzeń montowanych w krajach UE. Zaznaczono, że wprowadzenie takiego kryterium może doprowadzić do ograniczenia oferty dostępnej na rynku, wzrostu cen urządzeń oraz ryzyka rozwoju szarej strefy.
„Apelujemy o zatrzymanie tego procesu i powrót do dialogu z branżą, aby stworzyć rozwiązania, które będą służyć inwestorom i środowisku” – wskazał prezes PORT PC Paweł Lachman.
Według organizacji branżowych, planowane zmiany mogą zostać uznane za formę protekcjonizmu i skutkować reakcją ze strony innych państw członkowskich UE, a także ograniczyć dostęp polskich producentów do rynków europejskich. Zdaniem prezesa APPLiA Polska Wojciecha Koneckiego, te rozwiązania wprowadzają „nieuzasadnione preferencje, które mogą zaszkodzić zarówno wielu firmom inwestującym w Polsce, jak i polskim producentom, którzy chcą działać na rynkach europejskich”.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska w odpowiedzi dla PAP przekazało, że dostrzega potrzebę uwzględnienia kryteriów produkcji i pochodzenia urządzeń grzewczych, w tym pomp ciepła, z terenu UE w przyszłych zasadach dofinansowania w ramach programu „Czyste Powietrze”.
Według ministerstwa, jest to zgodne z aktem UE ws. przemysłu neutralnego emisyjnie. Resort powołał się na rozporządzenie PE i Rady 2024/1735 i wskazał, że zgodnie z art. 28 tej regulacji od 2026 r. państwa członkowskie są zobowiązane, by w ramach programów dla gospodarstw domowych promować nabywanie przez beneficjentów produktów m.in. technologii neutralnych emisyjnie. Resort dodał, że podejście to ma na celu wzmocnienie łańcuchów dostaw i wspieranie rynku wewnętrznego UE w zakresie kluczowych technologii neutralnych emisyjnie.
Ministerstwo podkreśliło, że obecnie nie zostały jeszcze wypracowane oficjalne kryteria uznania pomp ciepła za produkt UE. „Propozycje kryteriów będą konsultowane z branżą producentów tych urządzeń. Planuje się, że wdrożenie kryteriów odnoszących się do produkcji pomp ciepła w UE nastąpi od 2026 roku” – podkreślił resort.
W kwietniu br. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej informował, że planowane są zmiany, by dotacje z „Czystego Powietrza” można było dostać tylko do urządzeń grzewczych z UE. Miałyby one dotyczyć listy zielonych urządzeń i materiałów (ZUM). Znajdują się na niej urządzenia oferowane przez producentów, na które można uzyskać dotację z „Czystego Powietrza”. Urządzenia znajdujące się na liście ZUM muszą mieć określone certyfikaty i badania laboratoryjne. Wprowadzenie listy ZUM w „Czystym Powietrzu” było jednym z elementów uszczelnienia programu, tak by beneficjenci mogli wybrać sprawdzone urządzenia grzewcze. Decyzję o zaostrzeniu kryteriów przyznawania dotacji do pomp ciepła NFOŚiGW podjął w marcu 2024 roku, a zmiany zaczęły obowiązywać od kwietnia 2024 r. (PAP)
