Gospodarka obiegu zamkniętego jest ważnym elementem odpowiedzialnej transformacji energetycznej Grupy PGE. Wiodącą rolę w obszarze gospodarki cyrkularnej pełni spółka PGE Ekoserwis, która wspiera wykorzystanie przez wiele branż odpadów i produktów ubocznych jako pełnowartościowych materiałów.
Nowe regulacje prawne UE w zakresie ochrony środowiska, takie jak m.in. unijna dyrektywa CSRD, nakładają na firmy obowiązek raportowania działań ESG. Jednym ze standardów raportowania jest ESRS E5 “Wykorzystanie zasobów i GOZ”. W związku z tym coraz więcej firm analizuje elementy gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) w ramach własnej działalności.
Gospodarka cyrkularna, będąca alternatywą gospodarki liniowej, opartej na działaniach „weź, wyprodukuj, wyrzuć” , od kilku lat stanowi ważny obszar zainteresowania i aktywności Grupy PGE.
Działania PGE w ramach GOZ polegają m.in. na „domykaniu” obiegu surowców, co chroni zasoby naturalne oraz minimalizuje niekorzystne oddziaływanie na środowisko. Następuje to poprzez ograniczanie ilości wytwarzanych i niezagospodarowanych odpadów, zwiększanie efektywności oraz optymalizację kosztów. Odpady przetwarzane są w pełnowartościowe produkty dzięki czemu mogą być powtórnie wykorzystane.
PGE Ekoserwis liderem segmentu GOZ
Kluczową firmą Grupy w obszarze gospodarki o obiegu zamkniętym jest spółka PGE Ekoserwis, która buduje swoje kompetencje już od ponad 30 lat. Dzięki temu jest w stanie zaoferować unikalne doświadczenie w zakresie zarządzania surowcami wtórnymi powstającymi w procesach przemysłowych, a także zaawansowane technologie i wiedzę na temat przetwarzania odpadów z elektrowni i elektrociepłowni. Pozwala to przekształcać je w surowce dla sektora budowlanego sprzyjając zrównoważonemu rozwojowi i ograniczać niekorzystny wpływ na środowisko.
Wdrażając gospodarkę cyrkularną do praktyki biznesowej Spółka stawia na ekonomiczne i ekologiczne zastosowanie popiołów, żużli czy gipsu jako pełnowartościowych materiałów zastępujących surowce mineralne. Rocznie firma wprowadza na polski rynek np. do 600 tys. ton spoiw drogowych na bazie ubocznych produktów spalania z energetyki, które poprawiają właściwości gruntów. Inny jej produkt to komponenty do autostradowych konstrukcji drogowych, charakteryzujące się niskim śladem węglowym, atrakcyjną ceną oraz trwałością.
Materiały oferowane przez PGE Ekoserwis znalazły swoje zastosowanie w wielu dużych inwestycjach drogowych np. obwodnicy Trójmiasta – trasie S6, obwodnicy Suchowoli, trasie S6 – Słupsk, trasie S19 – Dukla, Barwinek, Boćki, Międzyrzecz Podlaski oraz autostradzie A2 – Sierpce, Cicibór. Biorąc pod uwagę szeroką skalę zastosowania produktów ubocznych w inżynierii drogowej warto zwrócić uwagę, że surowce pozyskiwane do wytwarzania spoiw nie generują już emisji CO2 i są istotnym elementem wdrażania zielonego procesu inwestycyjnego.
Skuteczne łączenie biznesu z ekologią
W portfolio PGE Ekoserwis znajduje się około 200 produktów na bazie ubocznych produktów spalania i wydobycia. Są one wykorzystywane przez wiele branż, które ograniczają w ten sposób zużycie surowców naturalnych i obniżają koszty realizowanych inwestycji np. dróg, autostrad, nasypów kolejowych, hal produkcyjnych i logistycznych, placów manewrowych, płyt lotniskowych czy parkingów. Użycie materiałów na bazie surowców antropogenicznych (czyli wytworzonych przez człowieka, a nie naturę) oznacza budownictwo spełniające wymogi zrównoważonego rozwoju – jest bowiem oszczędne, ekologiczne, zgodne z zasadami ochrony środowiska i wspiera proces dekarbonizacji.
Spółka prowadzi sprzedaż ubocznych produktów spalania (UPS) i produktów na bazie UPS na terenie całego kraju, a także poza granicami Polski. Ich odbiorcami są głównie cementownie, wytwórnie betonu towarowego, producenci ceramiki budowlanej i pozostałych materiałów budowlanych np. płyt gipsowo-kartonowych, generalni wykonawcy kontraktów drogowych, robót ziemnych i stabilizacji, a także kopalnie i gospodarstwa rolne. Produkty PGE Ekoserwis powstają w oparciu o własne receptury, do których należą wyroby inżynieryjne (m.in. podbudowy drogowe, stabilizacje), kruszywa oraz spoiwa górnicze i nawozy. Firma świadczy również doradztwo techniczne w zakresie doboru produktów, a także wykonuje badania laboratoryjne próbek gruntu w celu dobrania optymalnej dawki nawozu siarkowo-wapniowego.
GOZ to także rekultywacja i niwelacje
Zakres działań PGE Ekoserwis obejmuje ponadto projekty, które nie są bezpośrednio związane z wytwarzaniem energii, ale dotyczą transformacji regionów poprzemysłowych. Spółka odgrywa ważną rolę np. przy pozyskiwaniu terenów na potrzeby nowych inwestycji związanych z OZE. Następuje to poprzez wydobycie zdeponowanych wcześniej odpadów lub rekultywację zdegradowanych przestrzeni – nadanie lub przywrócenie zdewastowanym gruntom wartości użytkowych, przyrodniczych lub krajobrazowych (czyli poprawienie właściwości fizycznych i chemicznych gleby, uregulowanie stosunków wodnych, odtworzenie zdegradowanych podłoży, umocnienie skarp oraz zbudowanie niezbędnych dróg).
Jej zadaniem są również niwelacje i mikroniwelacje zmierzające do wyrównania terenu przed dalszymi pracami inwestycyjnych. Mogą one dotyczyć zmiany typu podłoża, konstrukcji terenu albo wzmocnienia gruntu, a są wykonywane podczas budowy dróg, autostrad, obiektów infrastrukturalnych oraz znaczącej wielkości obiektów budowlanych, takich jak osiedla mieszkaniowe czy biurowce. Ponieważ rekultywacje i makroniwelacje są często długotrwałe i kosztowne, do ich optymalizacji wykorzystuje się GOZ. Wśród najpopularniejszych materiałów rekultywacyjnych są bowiem uboczne produkty spalania węgla kamiennego i brunatnego, także popioły ze spalania biomasy roślinnej oraz gips z instalacji odsiarczania spalin, które oferuje właśnie PGE Ekoserwis.
Coraz większe znaczenie kwestii przetwarzania odpadów z energetyki oraz odzysku surowców z instalacji OZE postawiły przed PGE nowe wyzwania. W tym celu w listopadzie 2021 r. powołano Centrum Badań i Rozwoju Gospodarki o Obiegu Zamkniętego, które funkcjonuje w ramach PGE Ekoserwis w nowo utworzonym ośrodku laboratoryjno-biurowym w Bełchatowie.
Jego działalność powiązano ściśle ze strategią PGE ukierunkowaną m.in. na rozwój źródeł odnawialnych. Prowadzone prace obejmują np. sposoby efektywnego zagospodarowania przyszłych odpadów z farm PV i energetyki wiatrowej oraz – uznawanego za perspektywiczne – odzyskiwania metali rzadkich.
Aktualnie Centrum realizuje szereg projektów badawczych i rozwojowych, mających na celu intensyfikację wykorzystania zasobów oraz „domykanie” procesów obiegu surowców w ramach Grupy. Projekty dotyczą np. rozszerzenia zakresu wykorzystania kruszywa oraz częściowego zastąpienia nim mieszanek drogowych i obniżenie dzięki temu wykorzystania kruszyw naturalnych, czy opracowanie technologii przetwarzania łopat TW w surowce do wykorzystania w gospodarce.
