Poradnik Izby POLMED, wydany pod patronatem Konfederacji Lewiatan, to publikacja, która kompleksowo pokazuje, jak w praktyce stosować kryteria ESG i DNSH w zamówieniach publicznych na wyroby medyczne.
Czy zamawiając tomograf komputerowy, kolumnę chirurgiczną lub aparat USG, trzeba sprawdzić, czy jego producent używa ekologicznej folii do pakowania? Albo czy sprzęt może być dostarczony elektrycznym autem dostawczym? W nowej rzeczywistości unijnych funduszy to wcale nie są żarty. Wraz z Krajowym Planem Odbudowy i innymi źródłami finansowania z UE, do polskich szpitali wkroczyła zasada DNSH – „Do No Significant Harm”, czyli „nie czyń poważnej szkody” środowisku.
Tyle że bez jasnych zasad, łatwo popełnić kosztowne błędy. Dlatego Izba POLMED – zrzeszająca producentów i dystrybutorów wyrobów medycznych – przygotowała praktyczny poradnik dla podmiotów leczniczych, który pokazuje, jak odpowiedzialnie i zgodnie z prawem prowadzić zrównoważone zakupy sprzętu medycznego.
DNSH: słuszna idea, trudna praktyka
Zasada DNSH to filar zrównoważonego rozwoju w Unii Europejskiej. Wszystkie inwestycje finansowane z UE muszą nie szkodzić środowisku w żadnym z sześciu kluczowych obszarów: od łagodzenia zmian klimatu, przez ochronę zasobów wodnych, po gospodarkę cyrkularną. W teorii – szczytne cele. W praktyce – prawny i logistyczny labirynt, który dla wielu szpitali może oznaczać kłopoty przy pozyskiwaniu funduszy.
– Zasada DNSH jest bardzo ważna, ale w przypadku ochrony zdrowia wymaga szczególnej ostrożności i wiedzy. Nie chodzi o to, by kupować najtańszy „zielony” sprzęt, tylko by sensownie połączyć wymogi środowiskowe z bezpieczeństwem pacjentów i jakością leczenia – tłumaczy Arkadiusz Grądkowski, prezes Izby POLMED.
Absurdy w przetargach
Poradnik Izby POLMED, wydany pod patronatem Konfederacji Lewiatan, to publikacja, która kompleksowo pokazuje, jak w praktyce stosować kryteria ESG i DNSH w zamówieniach publicznych na wyroby medyczne. Zawiera:
✔️ przykłady dobrze skonstruowanych kryteriów środowiskowych (np. długość życia produktu, możliwość naprawy, dostępność części zamiennych),
✔️ ostrzeżenia przed typowymi błędami (np. wymaganie etykiet Eco-label, które… nie dotyczą wyrobów medycznych),
✔️ analizę prawnych uwarunkowań wynikających z KPO, taksonomii unijnej i przyszłych obowiązków raportowania ESG (CSRD).
– W ostatnich miesiącach mieliśmy do czynienia z przetargami, w których szpitale żądały np. transportu urządzeń wyłącznie samochodami elektrycznymi. W przypadku wielkogabarytowego sprzętu to fikcja. Takie kryteria nie tylko wykluczają realnych dostawców, ale też narażają placówki na unieważnienie przetargu – podkreśla Arkadiusz Grądkowski.
Ważne jest, by nie mylić „zielonych” zakupów z tzw. greenwashingiem – czyli udawaniem troski o środowisko bez rzeczywistego wpływu. Poradnik Izby POLMED stawia na konkret: certyfikaty zgodne z międzynarodowymi normami, zasady oparte na danych i dowodach, podejście systemowe.
W jednym z przykładów pozytywnych kryteriów, wykonawca musi zapewnić szkolenie personelu szpitala z ekologicznego korzystania ze sprzętu – co realnie wpływa na zmniejszenie zużycia energii, wody i generowanie odpadów.
– Zrównoważony przetarg to nie przetarg z „ekologicznie brzmiącymi” hasłami, tylko przetarg mądrze skonstruowany, zgodny z prawem, realistyczny i nastawiony na efekt – dodaje autor poradnika, adwokat Oskar Luty, ekspert ds. zamówień publicznych.
W 2025 roku kolejne obowiązki związane z raportowaniem ESG obejmą duże placówki medyczne. W praktyce – bez dobrej dokumentacji i jasnych procedur spełnienia zasady DNSH, wiele szpitali może mieć problem z dostępem do finansowania. Tym bardziej warto sięgnąć po narzędzie, które upraszcza to, co do tej pory było niejasne.
👉 Pełna wersja poradnika dostępna jest na stronie Izby POLMED: https://polmed.org.pl/pobierz-poradnik-zrownowazone-przetargi-na-wyroby-medyczne-i-ivd/
